Otizm nedir, nasıl anlaşılır? Özel çocuklar (otizm) nöro gelişimsel bir bozukluktur. Hem sözel hem de sözel olmayan iletişimde problemlerle kendini gösterir. Hayatın erken dönemlerinde görülen Sınırlı ilgi alanı,  tekrarlayıcı hareketler, dönen cisimlere aşırı odaklanma gibi özellikler ile ortaya çıkabilir. Genellikle aile veya yakın çevreden biri daha iyi fark eder. Yaygın bir spektruma sahip bir bozukluk olarak ortaya çıkar. O nedenle tanısı konmuş her birey farklı özellikler gösterir. 

Otizmde görülen bir çok belirti içerisinden sadece bir iki tanesini gösteren bireyler de çok daha fazla belirti gösteren bireyler de otizm tanısı alabilirler. Dünya genelinde otizm artık bir hastalık olarak görülmemektedir. Yaygın gelişimsel bozukluk olarak adlandırılmaktadır. Çökmeli ve farklı özelliklere sahip, hayatlarının ilerleyen yıllarında da dünyaya farklılıklar katabilecek kabiliyetteki özel çocuklardır. Öğrenebilirler ancak onlar herkes gibi öğrenemezler.

Otizm konusunda son zamanlarda etkili çalışmalar yapıldığı bilinmektedir. Bu noktada otizmli bireylerin tedavi edilmesinden çok; sosyal ve toplumsal hayata onları hazırlayan etkinliklerin ön plana çıktığını ifade edebiliriz. Tam da bu noktada otizm merkezlerinin otizmli bireylere yönelik son derece nitelikli çalışmalara imza attıkları bilinmektedir. Böylece otizmli bireylerin toplum içerisinde etkili bir düzeyde var olmaları da mümkün hale gelmektedir.

Özel Çocuklar (Otizm) Belirtileri Neler? 

Otizmin neden ortaya çıktığı hala net olarak cevap bulamamıştır. Sosyal ve kültürel çevre, genetik ve uyaran eksikliğinin bozukluğun ortaya çıkmasında etkili olabileceği düşünülmektedir. Erkek çocuklarında kız çocuklarına göre daha fazla görüldüğü bilinmektedir. Hangi belirtiler görüldüğü zaman özel çocuklar( otizm) konusunda şüphe edilir? 

• Çocuk göz teması kurmaktan kaçıyor ise,
• Çevresine ilgili değil ve daha çok kendi içine dönük ise,
• Gecikmiş konuşma durumu var ise,
• Yaşına uygun bazı farkındalıklara sahip değil ise (canlı cansız varlıklar ayırt edememe gibi),
• Dönen nesneleri uzun süreli dalarak takip ediyor veya onlarla oynamayı tercih ediyor ise,
• Kendi yaşıtları ile oyun kurmuyor, dialoğa girmiyor ise,
• Adı ile kendisine seslenildiğinde tepkisiz kalıyorsa,
• Sürekli el çırpma, dönme, hoplama, zıplama tarzında tekrar eden davranışlar sergiliyor ise,
• Kendisine sarılmanızdan, temas edilmesinden rahatsızlık duyuyor ise,
• Tehlikeli nesnelerin farkına varmıyor ise,
• Ekolali denilen aynı tarz kelime tekrarları var ise çocuğun değerlendirilmesi gerekir.

Görüldüğü üzere otizm belirtileri gündeme geldiği zaman karşımıza çok sayıda farklı kriter çıkmaktadır. Bu kriterleri biliyor olmak; otizmin erken dönemde teşhis edilmesini mümkün hale getirmektedir. Otizmde erken tanının konulması demek; otizmli bireylerin toplumsal hayatın içerisinde çok daha dinamik bir şekilde var olmalarını mümkün kılar. Otizm farkındalık günü başlıklı youtube videomuzu izleyebilirsiniz.

Otizmli Bireylerin Özellikleri Nelerdir?

2013 yılına kadar özel çocuklar (otizm) ile ilgili tanı koyma kriterleri farklıydı. Bu yıldan sonra dünya standartlarında daha sade bir isimlendirme kabul edilmeye başlandı. Önceleri otizm, asperger sendromu ve atipik otizm olarak bilinen çeşitleri vardı. Ancak artık otizm şüphesi ile gelen çocukları tanısı, gösterdikleri belirtilerin değerlendirilmesi sonucunda hafif otizm, orta düzey otizm ve ağır otizm olarak koyulmaktadır. 

Hafif otizm, otistik tanı kriterlerinden çok azının var olduğu çocuklara konulmaktadır. Destek eğitim ve tedavi alabilir. Orta düzey otizm, birçok belirtiyi gösterir. Erken yaşlarda tanı konulur ve tedavi alırsa okul yaşına geldiğinde yaşıtları ile birlikte okula devam edebilir. 

Ağır otizm, otizm belirtilerinin çoğu vardır. Tıbbi ilaç tedavisi ve özel eğitim ve rehabilitasyon destek tedavileri ile beraber ilerlenmelidir. Akademik hayatlarında ciddi sıkıntılar yaşayabilir. 

Özel Çocuklar (Otizm) Tanısı ve Tedavisi

Erken tanı ve tedavi ilerde çocuğun akademik uyumu açısından oldukça önemlidir. Özel çocuklar (otizm) için bu aşamaya çok dikkat edilmesi gerekir. Çünkü çocuklar okul çağına geldikleri zaman doğru tedavi ve uzman desteği ile düzenli bir şekilde ilerlenmediği takdirde yaşıtları ile olan uyum sorunu daha da artacaktır. Bununla birlikte tanıya ek olarak psikolojik problemler de eşlik edecektir. Otizm eğitim merkezi adlı yazımızı okuyabilirsiniz.

Pediatrik nöroloji bölümü tarafından tanısı konulan çocuğun hastanede rapor işlemleri tamamlanır. Daha sonra özel eğitim desteği almak için gerekli merkezlere gönderilir. Bu merkezlerde devlet desteği ile haftalık belirli sayıda eğitim alma hakkına sahiptir. Otizm tedavisi eğitimci, çocuk ve ailenin bir arada yürüttüğü bir süreçtir. En iyi sonucu alabilmek için mutlaka aile tedaviye dahil edilir. Uygun görülen durumlarda ergoterapi ve fizyoterapi alması da gerekir.